Co to jest SUMP MOF Łukowa

#FunduszeUE  #FunduszeEuropejskie

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Łukowa (od ang. Sustainable Urban Mobility Plan), dalej: SUMP MOF Łukowa, jest planem strategicznym, zaprojektowanym tak, aby spełniać potrzeby mobilności osób (szczególnie mieszkańców MOF Łukowa) oraz gospodarki zarówno w Łukowie, jak i jego obszarze funkcjonalnym – MOF Łukowa, przy zapewnieniu lepszej jakości życia. Opiera się on na dotychczasowych praktykach planistycznych oraz bierze pod uwagę kwestie integracji, udziału społecznego oraz zasad oceny.

Powiat Łukowski realizuje Projekt Urzędu Marszałkowskiego na opracowanie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Łukowa o wartości 200 736,00 zł, przy czym 170 625,60 zł to dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

AKTUALNOŚCI MOF

Obszar SUMP MOF Łukowa

Pod pojęciem MOF Łukowa rozumiany jest obszar powiatu łukowskiego, w skład którego wchodzą:
gmina miejska Łuków – Miasto Łuków jako miasto rdzenne,
gmina wiejska Łuków – Gmina Łuków jako strefa zewnętrzną MOF Łukowa,
gmina wiejska Stanin – Gmina Stanin jako strefa zewnętrzna MOF Łukowa,
Powiat Łukowski na obszarze obejmującym ww. gminy na całym obszarze MOF Łukowa.

SUMP dla MOF Łukowa zauważa odmienność cech rdzenia MOF Łukowa – Miasta Łuków i okalającego go obszaru funkcjonalnego (Gminy MOF Łukowa), uwzględnia indywidualne cechy Gminy Łuków i Gminy Stanin oraz wpływ Powiatu Łukowskiego na ten obszar, co ma na celu zrównoważenie sposobów przemieszczania się po całym obszarze. Dlatego też potrzeba opracowania i realizacji SUMP dla MOF Łukowa wyniknęła z konieczności znaczącej poprawy stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko.

W zakresie zrównoważenia mobilności w MOF Łukowa, a także w aspekcie spełnienia potrzeb mieszkańców MOF Łukowa oraz rozwoju i planowania przestrzennego, w ramach SUMP dla MOF Łukowa wyznaczone zostały dwa obszary interwencji:

  • Obszar miejski MOF Łukowa – Miasto Łuków jako miasto rdzenne (ośrodek rdzeniowy) dla całego obszaru MOF Łukowa,
  • Pozostały obszar MOF Łukowa – obszary Gminy Łuków i Gminy Stanin (strefa zewnętrzna MOF Łukowa).

Taki podział funkcjonalny w MOF Łukowa pozwala na prawidłowe stworzenie konkretnych projektów, działań i możliwych rozwiązań zagregowanych w funkcjonalne pakiety realizacyjne (pozwalające na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie zrównoważonej mobilności miejskiej na całym obszarze MOF Łukowa, dedykowane wskazanym obszarom i/lub JST MOF Łukowa) oraz zaproponowanie dedykowanych pakietów działań dla poszczególnych Obszarów Interwencji SUMP dla MOF Łukowa, z uwzględnieniem specyfiki: Miasta Łuków, Gminy Łuków i Gminy Stanin – obszarów wiejskich w MOF Łukowa oraz funkcjonowania Powiatu Łukowskiego w granicach MOF Łukowa.

Transport na obszarze MOF Łukowa

Transport publiczny na obszarze Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Łukowa, składa się z wielu podsystemów transportu publicznego obsługującego miasto Łuków, gminę Łuków, gminę Stanin oraz Powiat Łukowski w granicach gmin MOF Łukowa, wśród których wyróżnić można przede wszystkim:

  • komunikację miejską w Łukowie, funkcjonująca na trzech, bezpłatnych liniach miejskich,
  • komunikację autobusową (lokalną) obsługiwaną przez PKS w Łukowie S.A.,
  • komunikację kolejową obsługiwaną przez – Koleje Mazowieckie – KM sp. z o. o. oraz Polregio S.A. i przez PKP Intercity S.A.,
  • komunikację prywatną, zapewniana przede wszystkim przez przewoźników komercyjnych, w praktyce na których samorządy lokalne nie mają realnego wpływu.

Idea zrównoważonego transportu zakłada, że rozwój transportu publicznego i zachęcenie do korzystania z przyjaznych środowisku sposobów przemieszczania się, gwarantuje lepszą jakość życia przy nieustającym rozwoju obszarów miejskich i obszarów gmin. Zmiany zachowań komunikacyjnych mają na celu zmniejszenie udziału używania prywatnego samochodu w codziennych podróżach (głównie dom – praca i dom – szkoła), co będzie skutkowało szybszym rozwojem całego transportu publicznego oraz tzw. mobilności aktywnej (m.in. poprzez rozbudowę sieci połączeń autobusowych, odnowę floty pojazdów komunikacji zbiorowej, rozbudowę sieci dróg rowerowych, rozbudowę węzłów przesiadkowych, a także zwiększenie znaczenia ruchu pieszego).

Tworzenie SUMP MOF Łukowa

Istotnym wyróżnikiem SUMP MOF Łukowa jest innowacyjne podejście do planowania, ponieważ kładzie on bardzo duży nacisk na zaangażowanie mieszkańców i interesariuszy oraz ścisłą współpracę wielu instytucji na różnych poziomach. Dzięki temu zawierać on będzie obszary i zagadnienia tematyczne dotyczące zrównoważonej mobilności:

  • diagnozę stanu mobilności w MOF Łukowa – rodzaje przemieszczania się, infrastrukturę transportową, transport zbiorowy oraz uwzględnione w dokumentach strategicznych i planistycznych obwiązujących na obszarze MOF Łukowa kierunki rozwoju i działania,
  • podsumowanie obecnej sytuacji i stanu mobilności w MOF Łukowa w formule analizy SWOT, wskazującej na konieczne do poprawy lub wdrożenia elementy zrównoważonej mobilności,
  • przeprowadzenie i analiza badań ankietowych wśród mieszkańców i interesariuszy na obszarze MOF Łukowa,
  • przeprowadzenie konsultacji społecznych i warsztatów z mieszkańcami i interesariuszami,
  • określenie na podstawie wniosków z diagnozy, konsultacji, warsztatów i opinii mieszkańców i interesariuszy właściwej wizji SUMP MOF Łukowa oraz wyznaczenie prawidłowych celów horyzontalnych i realizujących je celów operacyjnych,
  • przykładowe scenariusze rozwoju wpisujące się realizację SUMP MOF Łukowa, uwzględniające różne uwarunkowania gospodarcze, społeczne i finansowe,
  • stworzenie właściwych pakietów działań i kierunków rozwoju zrównoważonej mobilności, dedykowanych indywidualnie poszczególnym strefom funkcjonalnym MOF Łukowa,
  • kierunki rozwoju,
  • system monitoringu wskaźników produktu (bezpośrednie efekty realizacji SUMP MOF Łukowa).

Mieszkańcy MOF Łukowa, interesariusze SUMP dla MOF Łukowa i oraz JST MOF Łukowa, w ramach przeprowadzanych konsultacji społecznych wspólnie wybrali jeden scenariusz rozwoju (spośród trzech zaproponowanych), który w jak największym, najbardziej oczekiwanym przez nich stopniu, realizować będzie rozwój zrównoważonej mobilności miejskiej w MOF Łukowa oraz postanowień SUMP dla MOF Łukowa.

Wybrany został Scenariusz 3: Ograniczone wdrażanie elementów zrównoważonej mobilności w MOF Łukowa (realny), którego efektem realizacji będzie zmniejszenie udziału podroży obligatoryjnych samochodem osobowym po MOF Łukowa na rzecz autobusowych i kolejowych linii publicznego transportu zbiorowego oraz ruchu pieszego i rowerowego. Przyczyni się on do wyraźnie odczuwalnego zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym na drogach MOF Łukowa oraz do znacznego zmniejszenia negatywnego wpływu transportu na środowisko (spadek zanieczyszczenia powietrza – emisji liniowej oraz hałasu komunikacyjnego) i na zdrowie mieszkańców MOF  Łukowa (zwiększona aktywność ruchowa pozytywnie wpłynie na stan zdrowia oraz długość i jakość życia).

Przyjęta dla MOF Łukowa wizja rozwoju zrównoważonej mobilności rozwijać się będzie zgodnie z przyjętym dla rozwoju mobilności w MOF Łukowa Scenariuszem 3., uwzględniając horyzont długoterminowy do roku 2040. Swoim zakresem obejmuje ona wszystkie rodzaje i formy transportu funkcjonujące w MOF Łukowa (publiczne i prywatne, pasażerskie i towarowe, zmotoryzowane i niezmotoryzowane), obejmując istotne dla mieszkańców MOF Łukowa aspekty zrównoważonego rozwoju (w  tym aspekty ekonomiczne, społeczne i środowiskowe).

„Harmonijny rozwój różnych środków transportu w MOF Łukowa,
który spełnia potrzeby jego mieszkańców oraz turystów Ziemi Łukowskiej,
nie szkodzi zdrowiu ani środowisku, a jednocześnie jest wygodny i efektywny”

Wyartykułowana wspólnie przez mieszkańców MOF Łukowa oraz JST MOF Łukowa i interesariuszy SUMP dla MOF Łukowa wizja rozwoju zrównoważonej mobilności w MOF Łukowa ma szansę ziścić się poprzez osiągnięcie odpowiednio dobranych celów strategicznych, które powinny zostać osiągnięte w roku 2030 (co najmniej w zakresie działań mniejszych i łatwiejszych) oraz horyzontalnie w roku 2040 (w zakresie działań dużych i złożonych).

W SUMP dla MOF Łukowa przyjęto siedem Celów Strategicznych SUMP dla MOF Łukowa:

  • Cel Strategiczny 1. Rozwój publicznego transportu zbiorowego,
  • Cel Strategiczny 2. Rozwój mobilności aktywnej,
  • Cel Strategiczny 3. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego,
  • Cel Strategiczny 4. Obniżanie wpływu transportu na  środowisko i klimat,
  • Cel Strategiczny 5. Integracja polityki przestrzennej z  transportową,
  • Cel Strategiczny 6. Intermodalność i rozwój zielonej logistyki towarowej,
  • Cel Strategiczny 7. Akceptacja społeczna dla  zrównoważonej mobilności.

Działania, wybrane w procesie partycypacji społecznej jako najistotniejsze pod względem priorytetu dla mieszkańców MOF Łukowa i interesariuszy do realizacji z poszczególnych celów operacyjnych, zostały połączone w jeden Pakiet działań realizacyjnych SUMP dla MOF Łukowa. Powstały w ten sposób pakiet odnosi się do wszystkich istotnych dla mieszkańców MOF Łukowa rodzajów transportu, buduje logikę zmiany, tj. skuteczną poprawę zdiagnozowanych w Diagnozie MOF Łukowa i w trakcie konsultacji społecznych problemów w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej w MOF Łukowa.

Wskaźniki realizacji Celów Strategicznych SUMP dla MOF Łukowa i wskaźniki rezultatu SUMP dla  MOF Łukowa oraz ich wartości bazowe oraz docelowe wynikają ze wskazań przyjętych w dokumentach strategicznych JST  MOF Łukowa, albo zostały ustalone na podstawie danych z Diagnozy MOF Łukowa, albo wynikają ze wskazań dokumentów i polityk oraz wytycznych krajowych i europejskich, a także z danych GUS/BDL. 

Pierwsze monitorowanie stopnia realizacji SUMP dla MOF Łukowa nastąpi w 2025 roku – raport za rok 2024 rok, jako bilans otwarcia, a następne cykle – w formie raportów pośrednich, odbywać się będą: w roku 2027 (stan na koniec roku 2026) i w roku 2029 (stan na koniec roku 2028). Ostatni cykl monitorowania – w formie raportu podsumowującego cały cykl realizacji SUMP dla MOF Łukowa, nastąpi w roku 2031 (stan na koniec roku 2030), jako bilans zamknięcia.

Przyjęto także dla prawidłowego monitorowania postępów realizacji SUMP dla MOF Łukowa 7 wskaźników rezultatu SUMP dla MOF Łukowa realizujących postanowienia SUMP dla  MOF Łukowa oraz jego wizję, wybrany scenariusz rozwoju i cele strategiczne oraz obowiązujące wskaźniki SUMI.

Nr wskaźnika
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Rok bazowy
Wskaźnik bazowy
Wskaźnik docelowy w 2030
A
udział podróży samochodem osobowym w transporcie pasażerskim po MOF Łukowa
%
2019
72
71
B
liczba ofiar śmiertelnych w wypadkach drogowych w MOF Łukowa rocznie
l. zgonów / 100 tys. mieszk.
2019
6,9
3,5
C
liczba lokali mieszkalnych w Łukowie narażonych na hałas drogowy LDWN ≥ 55 dB
szt.
2012
353
89
D
mieszkańcy MOF Łukowa z bardzo dobrym lub dobrym dostępem do publicznego transportu zbiorowego
%
2023
47
48
E
cały cykl emisji gazów cieplarnianych ze wszystkich rodzajów transportu pasażerskiego i  towarowego w MOF Łukowa
CO2 w tonach (ekw.) / 100  tys. mieszkańców
2019
10 722
10 500
F
emisje zanieczyszczeń powietrza ze wszystkich rodzajów transportu pasażerskiego i towarowego (spalinowe i niespalinowe dla PM2,5) w MOF Łukowa
PM 2,5 w kg ekw. / 100  tys.  mieszkańców
2019
1 518
1 300

WYDZIAŁ PROMOCJI, ROZWOJU I POLITYKI SPOŁECZNEJ

Starostwo Powiatowe w Łukowie
ul. Józefa Piłsudskiego 17
21-400 Łuków
ul. Czerwonego Krzyża, II piętro, pokój 14
tel. 25 798 22 03 wew. 171, 172
e-mail: promocja@starostwolukow.pl